Bạn đã từng gặp những triệu chứng khô teo âm đạo nào dưới đây?
Âm đạo bị KHÔ, KÍCH ỨNG, NGỨA RÁT, ĐAU, CHẢY MÁU, TIỂU BUỐT trong và sau khi quan hệ tình dục? Nếu câu trả lời là có, thì bạn không hề cô đơn đâu vì hiện nay có rất nhiều chị em đang gặp phải vấn đề này! Những triệu chứng khó chịu trên là những dấu hiệu điển hình của tình trạng Khô/ Khô teo âm đạo hoặc hội chứng niệu sinh dục thời kỳ mãn kinh (GSM). Nó có thể xảy ra trong bất cứ giai đoạn nào của cuộc đời người phụ nữ, phổ biến hơn ở những phụ nữ lớn tuổi, đặc biệt sau độ tuổi tiền mãn kinh/mãn kinh. Khô teo âm đạo ảnh hưởng rất nhiều đến tâm lý, sức khỏe, quan hệ vợ chồng, hạnh phúc gia đình của các chị em.
Tuy nhiên, không phải chị em nào cũng thoải mái, tự tin để chia sẻ vấn đề mình đang gặp phải với người có thể giúp đỡ họ. Những rào cản xã hội, văn hóa truyền thống, lối sống kín đáo đã khiến nhiều chị em âm thầm chịu đựng cảm giác khó chịu, bứt rứt, đau đớn. Với họ, Sex, tình dục, chuyện “cô bé”, chuyện phòng the luôn là vấn đề thầm kín, khó mở lời để chia sẻ với người khác. Cũng như họ ngại tìm hiểu các kiến thức liên quan tới nó. Chắc chắn, có rất nhiều chị em sẽ không hiểu rõ về khô teo âm đạo, nguyên nhân, các dấu hiệu nhận biết, tác hại, các phương pháp điều trị của nó như thế nào. Bài viết hôm nay sẽ cũng cấp cho mọi người một cái nhìn tổng quan nhất về bệnh khô teo âm đạo ở nữ giới
1. Khô teo âm đạo là gì?
Khô teo âm đạo là tình trạng tiến triển mãn tính liên quan tới thành âm đạo mỏng đi, khô và viêm do hàm lượng estrogen trong cơ thể suy giảm. Teo âm đạo thường xảy ra nhất ở giai đoạn mãn kinh, giai đoạn sau sinh; đang phải điều trị bệnh lý như béo phì, tiểu đường, hoặc do các tác dụng phụ của thuốc như điều trị hóa trị, xạ trị trong ung thư.
Khô âm đạo ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng cuộc sống của chị em phụ nữ, ngay cả những điều cơ bản nhất như đứng, ngồi, tập thể dục thể thao hoặc đi tiểu đều có thể gây ra cảm giác khó chịu. Triệu chứng sớm nhất có thể nhận thấy được của khô âm đạo là giảm chất bôi trơn vùng kín và đau, rát, nóng khi quan hệ. Sau đó là các triệu chứng khác ở đường niệu và âm đạo, nặng hơn là tình trạng nhiễm trùng âm đạo và niệu đạo.
Khô teo âm đạo phổ biến hơn bạn nghĩ
Khô âm đạo là vấn đề thường gặp, phổ biến ở tất cả các chị em phụ nữ, ở những lứa tuổi khác nhau. Theo số liệu thống kê cho thấy:
- 50% ở phụ nữ độ tuổi từ 40-59 (1)
- 43% ở phụ nữ sau sinh đang cho con bú (2)
- 70% phụ nữ sau hóa trị, xạ trị điều trị ung thư vú (3)
- 55% có triệu chứng khô âm đạo và 44% đau khi giao hợp. (4,5)
Trong số đó, có khoảng 70% phụ nữ có các triệu chứng khô teo âm đạo nhưng không đề cập vấn đề này với bác sĩ (6). Bởi vì, họ thường cảm thấy e ngại, xấu hổ khi chia sẻ với bác sĩ về tình trạng bệnh của mình. Mặc dù, teo âm đạo không phải là một bệnh nguy hiểm nhưng nó có thể gây tác động tiêu cực đến sức khỏe tổng thể và đời sống hàng ngày của chị em.
Nguồn tham khảo:
(1) Wilhite, M. Vaginal Dryness. Intergrative Medicine, 592 – 599, e2, 2018.
(2) Deirdre O’Malley et al, Prevalence of and risk factors associated with sexual health issues in primiparous women at 6 and 12 months postpartum; a longitudinal prospective cohort study (the MAMMI study)
(3) Cella D, et al. Quality of life of postmenopausal women in the ATAC (’A rimedex, tamoxifen, Alone or in Combination) trial after completion of 5 years’ adjuvant treatment for early breast cancer. Breast Cancer Res Treat 2006; 100: 273 – 284
(4) Lester J, et al. Atrophic vaginitis in breast cancer survivors: a difficult survivorship issue. J Pers Med. 2015;5(2):50-66. Published 2015 Mar 25.
(5) Kingsberg SA, et al. Vulvar and vaginal atrophy in postmenopausal women: findings from the REVIVE (REal Women’s VIews of Treatment Options for Menopausal Vaginal ChangEs) survey. J Sex Med. 2013 Jul;10(7):1790-9.
(6) Pandit L,Ouslander JG, Postmenopausal vaginal atrophy and atrophic vaginitis. The American journal of the medical sciences. 1997 Oct [PubMed PMID: 9332260]
2. Những nguyên nhân dẫn đến khô teo âm đạo
Khô âm đạo là hiện tượng thường gặp ở chị em phụ nữ. Thông thường, cô bé được bao phủ bởi một lớp chất lỏng trong suốt, mỏng nhẹ. Hormone Estrogen là yếu tố chính giúp duy trì lớp chất lỏng này nhằm giúp cho âm đạo luôn được dày, đàn hồi và bảo vệ khỏi những tác nhân bên ngoài xâm nhập. Nếu nồng độ Estrogen trong cơ thể bị giảm sút thì lớp chất lòng này cũng sẽ không còn, dẫn đến tình trạng khô âm đạo. Điều này thường dẫn tới những cảm giác khó chịu như ngứa rát, tăng nhiễm trùng âm đạo và đau khi quan hệ tình dục.
Đồng thời, các hoạt động tình dục cũng thúc đẩy sự hồi phục, tái tạo và tăng khả năng bôi trơn âm đạo. Thiếu hoạt động tình dục càng làm trầm trọng hơn các triệu chứng khô teo âm đạo. Ngược lại, khô teo âm đạo lại làm cản trở sự thăng hoa trong đời sống hôn nhân, giảm ham muốn tình dục ở người phụ nữ và dần trở thành một vòng luẩn quẩn không hồi kết.
Dưới đây là tổng hợp các nguyên nhân dẫn tới khô âm đạo:
|
|
3. Những triệu chứng của khô âm đạo
Khô teo âm đạo thường dẫn tới cảm giác ngứa và nóng, bỏng rát trên mô âm đạo, đau trong và sau khi quan hệ tình dục (đôi khi có chảy máu nhẹ), khí hư và kích ứng khi mặc quần áo bó sát. Do âm đạo gần với niệu đạo, nên có thể xảy ra kích ứng đường niệu đạo và nhiễm trùng. Triệu chứng của nhiễm trùng niệu đạo bao gồm tiểu rát, tiểu gấp và tiểu không kiểm soát.
Những phụ nữ bị khô âm đạo thường bị nhiễm trùng hoặc nhiễm nấm âm đạo. Do môi trường âm đạo thay đổi, độ pH âm đạo giảm, làm cho các tác nhân lây nhiễm dễ dàng phát triển hơn.
Không phải ai bị khô teo âm đạo cũng thấy có vấn đề và bắt buộc phải điều trị. Nhưng nếu bạn thấy mệt mỏi, khó chịu với các triệu chứng trên và muốn điều trị thì các sản phẩm lành tính, an toàn, không chứa hormon mà không cần có chỉ định của bác sĩ thì Ialuna là liệu pháp đầu tiên chị em cần quan tâm.
4. Tác hại của khô teo âm đạo kéo dài
Khô âm đạo thường không nguy hiểm, tuy nhiên nếu không chữa trị cẩn thận, có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng tới tinh thần, thể chất, cũng như hạnh phúc gia đình.
Ảnh hưởng tâm lý, làm suy giảm ham muốn ở nhiều chị em
Tình trạng khô hạn âm đạo khi quan hệ tình dục khiến chị em cảm thấy cuộc “yêu” như tra tấn. Nếu để lâu sẽ khiến chị em rơi vào cảm giác tự ti, sợ quan hệ, mất dần ham muốn tình dục, thường xuyên trốn tránh chồng. Chưa kể khi phụ nữ bị khô hạn thì chính nam giới cũng cảm thấy đau rát, giảm khoái cảm.
Làm tăng nguy cơ các bệnh viêm nhiễm phụ khoa
Khô teo âm đạo dẫn tới sự mất cân bằng độ pH bên trong âm đạo, tạo thành môi trường thích hợp, khiến các tác nhân gây bệnh dễ dàng tấn công và gây ra tình trạng viêm nhiễm phụ khoa. Đây cũng là nguyên nhân tại sao nhiều chị em bị viêm nhiễm phụ khoa tái đi tái lại nhiều lần nhưng điều trị mãi không khỏi.
Giảm khả năng thụ thai
Chất nhầy cổ tử cung đóng vai trò quan trọng trong duy trì mức độ pH trong âm đạo, bảo vệ âm đạo khỏi vi khuẩn lạ và giúp tinh trùng có thể tiếp cận tử cung. Do đó, khi âm đạo không được bôi trơn đầy đủ, nó sẽ làm tăng khả năng mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục và giảm khả năng thụ thai.
Ảnh hưởng tới hạnh phúc gia đình
Ảnh hưởng đáng buồn nhất của “khô hạn âm đạo” chính là đe dọa đến hạnh phúc gia đình. Bởi vì tình dục cực kỳ quan trọng trong đời sống hôn nhân. Khi khô hạn kéo dài sẽ làm ảnh hưởng tới cảm xúc của người bạn đời, khiến phái mạnh không được thỏa mãn. Không có sự hòa hợp trong chuyện chăn gối lâu dần sẽ gây ra những bất đồng, tình cảm rạn nứt. Đây là một trong những tác nhân hàng đầu khiến đàn ông ra ngoài cặp bồ, từ đó gia đình rạn nứt.
Vì thế, chị em dù có bận rộn việc nhà, việc con cái, việc kiếm tiền đến đâu thì cũng không bao giờ được lơ là chăm sóc bản thân, chăm sóc ‘cô bé’ cẩn thận.
5. Các phương pháp điều trị khô âm đạo
Giải pháp điều trị đầu tiên bao gồm các chất bôi trơn, chất làm ẩm (Liệu pháp không hormon)
Một số người cảm thấy các sản phẩm không cần kê đơn (OTC) có hiệu quả tốt, đặc biệt đối với các triệu chứng nhẹ. Các sản phẩm OTC thường không chứa hormon, có ít tác dụng phụ và được coi là liệu pháp điều trị đầu tay (first-line) thích hợp và lý tưởng nhất.
Các chất bôi trơn là các sản phẩm được dùng tại chỗ ngay trước khi quan hệ tình dục và có hiệu quả ngay lập tức. Chúng hoạt động bằng cách giảm ma sát, giảm đau và khó chịu xảy ra khi quan hệ một cách tạm thời. Chú ý nên sử dụng các chất bôi trơn phù hợp với bao cao su để tránh ảnh hưởng tới chất lượng của bao cao su, bao gồm các chất bôi trơn có gốc thân nước hoặc silicon. Các chất bôi trơn có nguồn gốc dầu có thể không đảm bảo tiêu chí an toàn. Khi màng bao cao su bị tổn thương, sẽ làm tăng nguy cơ có thai và tiếp xúc với các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Các chất làm ẩm, không giống như các chất bôi trơn, được thiết kế sử dụng bên trong âm đạo. Chúng giúp mô âm đạo giữ nước hơn là giảm ma sát, và nhờ đó giúp giảm khô âm đạo lâu hơn so với các chất bôi trơn.
Sinh hoạt tình dục thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa khô teo âm đạo bằng cách duy trì độ đàn hồi và khả năng đàn hồi của âm đạo. Hoạt động tình dục thường xuyên, có đủ thời gian để trở nên hưng phấn, có hoặc không giao hợp, cũng có thể giúp làm giảm các triệu chứng đau. Những phụ nữ bị đau khi giao hợp do các cơ vùng chậu hoạt động quá mức có thể học cách thư giãn các cơ đó bằng cách sử dụng một thiết bị được gọi là máy giãn âm đạo hoặc vật lý trị liệu.
Liệu pháp thay thế hormon
Cách điều trị khô âm đạo do giảm Estrogen phổ biến nhất hiện nay là liệu pháp thay thế hormon Estrogen. Liệu pháp này cho phép thay thế một số loại hormon mà cơ thể không thể sản xuất ra được nữa, từ đó làm giảm những triệu chứng của khô âm đạo.
Hiện nay có hai loại estrogen: dùng ngoài (tại chỗ) và tác dụng toàn thân
- Estrogen dùng ngoài (bôi âm đạo): được dùng trên bề mặt âm đạo. Các nghiên cứu đã chứng minh estrogen dùng ngoài là một biện pháp điều trị hiệu quả mà không có các nguy cơ tới sức khỏe nhiều như estrogen tác dụng toàn thân vì chỉ một lượng nhỏ estrogen dùng ngoài có thể hấp thu vào máu.
- Estrogen tác dụng toàn thân: hay được gọi là liệu pháp hormon, với dạng trình bày là viên uống, miếng dán, gel hoặc xịt. Estrogen tác dụng toàn thân có một số nguy cơ về sức khỏe như làm tăng nguy cơ đau tim và hình thành các cục máu đông. Trong trường hợp bị ung thư vú, hãy tham khảo ý kiến bác sỹ để lựa chọn phương án điều trị thích hợp nhất. Hạn chế hoặc tránh sử dụng estrogen để tránh tái phát ung thư vú. Estrogen tác dụng toàn thân, estrogen đường uống như liệu pháp hormon không nên sử dụng chỉ để điều trị cho các triệu chứng như khô teo âm đạo.
Một số tác dụng phụ của thuốc điều chỉnh Estrogen đó là chảy máu âm đạo, đau 2 vú… Vì vậy, một số chống chỉ định của liệu pháp Estrogen bao gồm:
- Người bị ung thư vú, nhất là những bệnh nhân đang dùng chất ức chế men Aromatase
- Bệnh nhân đã từng mắc phải ung thư nội mạc tử cung
- Người bị chảy máu âm dạo không rõ nguyên do
- Phụ nữ trong thai kỳ, cho trẻ bú.